به نام خدا

احتمالا شما هم با اين سوال مواجه شديد که طلبگي شغل است؟ کار است؟ کسوت است؟ اصولا طلبگي جزو کداميک از اين دسته‌ها قرار مي‌گيرد؟ در اين چند مقاله کوتاه قصد داريم در اين باره نکاتي را خدمت شما عرض کنيم. اين مقالات با استمداد از کتاب حجة الاسلام و المسلمين محمد عالم نوري زاده تدوين شده است.

بر طبق تعالیم اسلام، روحانیت سِمَت و مقامی نیست كه در سایه آن روحانیون امتیازات مادی كسب كنند، یا حرفه‏ ای كه نظیر حرفه ای دیگر دسته‏ای آن را پیشه و وسیله امرار معاش خود قرار دهند. روحانیت در اسلام، به معنای آراسته بودن به فضیلت علم و تقوا و مجهز بودن برای انجام یك سلسله وظایف اجتماعی دینی و واجبات كفایی است؛ بی‏ آن‏كه علم و تقوا سرمایه دنیاطلبی گردد. [1]

بر این اساس، شجره‏ نامه صنفی روحانیت، از مسیر عالمان ربانی دوره غیبت به امامان معصوم و از طریق آنها به پیامبران الهی می‏رسد. عالمان ربّانی و مردان خدا، در شمار پدران صنفی طلاب علوم دینی ‏اند. طلبگی، سلسله‏ ای است متصل به عالمان بزرگ، امامان و پیامبران. نسب ‏نامه طلاب، به مردان بزرگ تاریخ منتهی می‏شود و صف طولانی روحانیتِ تاریخ، قافله‏ سالاری مانند نوح علیه‏ السلام و ابراهیم علیه ‏السلام دارد. [2]

روحانیت در اسلام، به معنای آراسته بودن به فضیلت علم و تقوا و مجهز بودن برای انجام یك سلسله وظایف اجتماعی دینی و واجبات كفایی است؛ بی‏آن‏كه علم و تقوا سرمایه دنیاطلبی گردد.طلبه، از نظر صنفی و شغلی از تبار پیامبران است و سلاله نوح علیه‏ السلام، ابراهیم علیه ‏السلام، موسی علیه‏ السلام، عسیی علیه‏ السلام، محمّد صلی‏ الله‏ علیه‏ و ‏آله و وارث علی علیه ‏السلام، فاطمه علیه السلام و حسین علیه‏ السلام، و این، بس افتخارآمیز و مسئولیت آفرین است. نیاكان صنفی طلبه، انبیا و اولیا هستند؛ یعنی وظایفی كه آنها بر دوش داشته‏ اند و خدمتی كه آنها در جامعه انجام می‏داده‏ اند، طلبه، در شرایط امروز، بر عهده گرفته است. پیامبران خدا به واسطه وحی با پیام خدا آشنا شدند، طلبه نیز در دوره تحصیل خود با سخن خدا آشنا می‏شود. پیامبران، مردم را به خدا و تقوا دعوت می‏كردند، و سخن خدا را به مردم انتقال می‏دادند، طلبه نیز همین خدمت اجتماعی را برگزیده است. پیامبران در راه دفاع از دین و تحقق ارزش‏های الهی كوشیدند، وظیفه طلبه نیز همین است.
نه تنها درآمد نقدی طلبه، كه تمام وجود او (تمام دارایی‏های معنوی، توانایی‏ها، استعدادها، و ظرفیت‏هایش) متعلق به امام عصر (عج) است و باید طبق فرمان آن حضرت خرج شود.

پیامبران به تعلیم و تربیت و هدایت مردم پرداختند، طلبه هم در همین مسیر گام برمی دارد، و البته، پیامبران بدون توقع پاداش، در معرض آزار، توهین و تمسخر مردم قرار گرفتند، طلبه هم باید برای این امور آماده باشد. می‏توان گفت كه طلبه، هم‏كار امام زمان (عج) است و دغدغه‏ های آن حضرت، وجود او را نیز فراگرفته است. دغدغه اسلام و كفر، دغدغه حق و باطل، دغدغه جهان اسلام، دغدغه تحقق جامعه ایده ‏آل اسلامی و دغدغه تربیت انسان‏های صالح و مقرّب. می‏توان گفت كه طلبه، سرباز امام زمان (عج) است و نیرویی برای تحقق آرمان‏های آن حضرت؛ یعنی در لشكر فرهنگی حضرت مهدی (عج) مسئولیت خاصی می ‏پذیرد و سنگر خالی‏ای را پر می‏كند و به عنوان عضوی از یك مجموعه ـ كه امام زمان (عج) فرمانده و قافله‏ سالار آن است ـ ادای وظیفه می‏كند. می‏توان گفت كه طلبه سهم امام است؛ یعنی نه تنها درآمد نقدی طلبه، كه تمام وجود او (تمام دارایی‏های معنوی، توانایی‏ها، استعدادها، و ظرفیت ‏هایش) متعلق به امام عصر (عج) است و باید طبق فرمان آن حضرت خرج شود.

منابع:

1. ولایت، رهبری، روحانیت، ص 139.

2. ر. ك: هویت صنفی روحانی.

لباس روحانيت٬ چراها و بايدها.